Sokakta ya da dışarıda ayağı korumak için giyilen, altı kösele, lastik, kauçuk gibi dayanıklı malzemelerden yapılan ayak giyeceğine ayakkabı diyoruz. Hemen hemen herkesin birkaç çift ve fazlası bulunur. Bazı kimselerde ayakkabı bir yaşam tarzını ve saplantı derecesinde bağımlıdır. Sadece dışarıda değil, artık günümüzde evlerde de giyilen ayakkabılar vazgeçilmez giyim malzemeleri haline gelmiştir.
Çok eskiden ilk insanlar yalın ayak dolaştıktan sonra, taşlardan, dikenlerden korunmak adına ayaklarına hayvan postları sardılar. Bu şekilde eskisinden daha kolay yürüdüler. Sonradan, ayaklarına sardıkları hayvan postlarına biçim vererek, ayaktan kolayca çıkmayacak bir şekle getirmenin yollarını aradılar.
Eskiden ayakkabılar iki çeşitti. Birincisi sadece tabanın altını örten, üstü açık, ayak bileğini saran ayakkabılar, ikincisi ise biraz günümüzü andıran ayağın altını da, üstünü de saran kapalı ayakkabılardır. Bu iki çeşit ayakkabı da değişik ortamlarda ve değişik zamanlarda kullanıldı. Birinci asker ayakkabısı iken ikincisi ise daha çok şehir halkı ayakkabısıydı.
Ayakkabıların büyüklükleri özel numaralarla isimlendirilir. Genel olarak bayanlar için 35 numaradan 44 numara bayan ayakkabı modelleri vardır. Erkekler için daha çok 39 numaradan 46 numaraya kadar numaralandırılmış ise de, artık günümüzde küçük ve büyük beden ayakkabı bulmak daha kolaydır.
Modellerine Göre Ayakkabılar
Ucu açık ayakkabı, başparmağı açıkta bırakan, ucu çok hafif açık olan ayakkabıdır.
Önü açık ayakkabı, ayak parmaklarını açıkta bırakan önü açık ayakkabıdır.
Sivri burunlu ayakkabı, burun kısmı sivri olan ayakkabıdır. Genelde bu ayakkabılar topuklu olur. Bot, çizme modellerinde de sivri burunlu modeller mevcuttur.
Oxford ayakkabı, bağcıklı olan ve kimisinin üzerinde dantel desenleri bulunan kapalı ayakkabıdır. Topuklu ve düz modelleri mevcuttur.
Düz ayakkabı, topuğu olmayan düztaban ayakkabıdır.
Babetler düz tabanlı, topuksuz ve hafif ayakkabıdır.
Espadril ayakkabı kanvas, dokuma kumaşlardan üretilirler. Doğal liflerden örülmüş tabana sahip düz ve spor biçimde olan ayakkabıdır.
Loafer ayakkabı, genelde düz, önünde püskülleri veya süsü olan ayakkabıdır.
Mokasen ayakkabı, kızılderililerin giydiği tek parça, yumuşak deriden üretilen ayakkabıdır. Ökçesiz ve bağcıksız ayakkabıdır. Yumuşak ve esnektir. Üst tarafı genelde boncuk ve nakış ile süslüdür.
Converse ayakkabılar ise Amerikan tipi bağcıklı spor ayakkabıdır.